TÜRKİYE’YE YÖNELİK YABANCI TURİZMİN İKTİSADİ ETKİLERİ

-AKDENİZ VE EGE BÖLGELERİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA- 

İstanbul: Derin Yayınları, Şubat 2005

 ISBN: 975646347-3

ÖNSÖZ

Türkiye’de kitle turizminin geliştirilmesine yönelik politikaların temelleri, planlı kalkınma döneminin başlangıcına kadar gitmektedir. Bununla birlikte Akdeniz ve Ege Bölgeleri ilk defa İkinci Beş Yıllık Kalkınma Planı (1968-1972) döneminde, yabancılara yönelik kitle turizminin teşvik edilmesi ve geliştirilmesinde öncelikli bölgeler içerisinde yerini almıştır. 1980 sonrası süreçte dışa dönük iktisat politikalarının ivmesiyle kitle turizmine yönelik kamu politikaları ve bu bölgelere verilen teşvikler daha da güçlenerek sürdürülmüş, tüm bu politikaların meşruiyetinde ise ödemeler dengesinden, ulusal gelir ve istihdama kadar bir dizi olumlu iktisadi etkinin sektör tarafından hayata geçirileceği beklentisi hâkim olmuştur. 2000’li yılları yaşadığımız bugünlerde geriye dönüp baktığımızda sektörde önemli atılımlar yapılmış olduğu bir gerçekse de, sektörün mevcut potansiyelinin altında kaldığını ve ortaya çıkan yapılanmalar nedeniyle bir dizi istenmeyen iktisadi etki ürettiğini iddia eden araştırmacı ve uzmanların eleştirileri de kayda değerdir.

 Turizm sektörünün ulusal ekonomiye etkileri konusunda abartılı örnekler veren ve sürekli iyimser mesajlar aktaran birçok araştırmacı bulunduğu gerçeğinden hareketle, bu kitapta daha objektif ve gerçekçi bir bakış açısı kullanılmaya çalışılmıştır. Böylesi bir bakış açısıyla, mevcut sorunları görmemezlikten gelip onları ötelemek yerine, sektörün gelecekte daha sağlıklı biçimde gelişimine katkıda bulunulabileceği düşünülmüştür. Bu bağlamda kitapta, özellikle Akdeniz ve Ege Bölgeleri’ne yönelik yabancı turizmin hangi istenmeyen iktisadi etkileri ürettiği, bu etkilerin oluşmasına yol açan yapılanmaların neler olduğu ve bunların dönüştürülmesi sürecinde uygulanması gereken turizm politikalarının neler olabileceğine yönelik genel bir çerçeve sunulması amaçlanmıştır.

 Elinizdeki bu çalışma nihai halini alana kadar hiç kuşkusuz birçok kişinin yardım ve desteğini almıştır. Özellikle anket uygulamasının sağlıklı bir şekilde yapılabilmesi hususunda yardımlarını esirgemeyen Serik Belediyesi, Alanya Turizm İşletmecileri Derneği (ALTİD), Kemer Yöresi Tanıtım Vakfı (KETAV) ve Belek Turizm Yatırımcıları Birliği’nin (BETUYAB) değerli çalışanlarına, anketlerin değerlendirilmesindeki katkılarından dolayı Yrd. Doç. Dr. Ahmet ÇİLİNGİRTÜRK’e ve çalışma süresince verimli bir ortam sağlayan eşim Yrd. Doç. Dr. Münevver SOYAK’a  teşekkürü bir borç bilirim.

Doğaldır ki, insan ürünü her şeyde olabileceği gibi bu çalışmada da hata ve eksikler olabilir. Bunların tek sorumlusunun yazar olduğu gerçeği, çalışmanın konuyla ilgilenenlerin zihninde yeni açılımlar ve soru işaretleri yaratması ümidini gölgelememektedir.

Doç. Dr. Alkan Soyak

Bahçelievler,  Ocak  2005