29 Ocak 1951,
İstanbul: http://www.byegm.gov.tr/yayinlarimiz/ayintarihi/1951/ocak1951.htm
Bu cevaplarla değiî soru sahibi arkadaşımızın,
bizim dahi tatmin edilmemize imkân yoktur. Çünki Erzincan'a
sarfedilen bir milyon ikiyüz küsur bin liradan kalan 7 milyon
küsurun sarf mahalli açıkça gözükmemektedir.
Şimdi üçüncü suale cevap arz ediyorum. Sorunun
bu maddesinde bugüne kadar yurt içi ve dışından yapılan
yardımlar haricinde hükümetin Erzincan'ın imarı için yaptığı
yardımlar sorulmaktadır.
Depremin vuku bulduğu
1939 yılından bugüne kadar
Erzincan merkezinde muhtelif bakanlıklar ve teşekküllere ait
yaptırılan işleri sırasiyle arzediyorum;
— Erzincan Hükümet
Konağı inşaası 952.206.64
— Erzincan
cezaevi inşası 211.798.38
— Erzincan
tebhirhane inşası 196.060.69
— Erzincan
Belediye binası inşası 146.053.74
— Erzincan
ilkokul binası inşası 341.041.64
— Erzincan
ortaokul binası inşası 178.098.91
— Erzincan
pansiyon binası inşası 7.890.00
— Erzincan şehir
içi yollarının yapımı 371.679.89
— Erzincan 196
daireli kerpiç ev. (49 aded) 430.000.00
— Erzincan otel ve
gazinosunun ikmali 72.000.00
— Kızılay
Pavyonlarının onarımı (90 aded) 30.000.00
— Erzincan Ziraat
Okulunun tamiri 1.216.53
— Erzincan Ziraat
Okulu memur ikametgâhı inşası 77.5.80
— Erzincan P. T.
T. binası inşası 193.588.22
— Erzincan Tekel
binası inşası 65.000.00
— Erzincan Ziraat
Bankası ve 8 aded ev inşası 295.181.00
.17 — Erzincan
ofis alım binası ve lojmanları inşası 68.780.00
— Erzincan Yanık
Harbiye Kışlası ikmâli inşası 500.000.00
— Erzincan erat
pavyonları inşası 226.529.00
,20 — Erzincan iki
aded teçhizat anbarı inşası 120.000.00
— Erzincan kurs
subay binaları 119-000.00
— Erzincan
akaryakıt deposu inşası 7.772.00
— Erzincan Ordu
Donatım Fb. alanının taş parkelenmesi 59.534.00
— Erzincan Or.
Donat F.b. baraka ve blokaj gru beton 67.627.00
— Erzincan Ordu
Donatım dış elektrik tesisatı 41.984.00
— Erzincan Ordu
Donatım su tesisatı 51.645.00
— Erzincan Ordu
Donatım erat helaları 12.950.00
— Erzincan Ordu
Donatım istimlâk işleri için 62.254.80
— Erzincan hâli
hazır harita alınması işi 11.712.48
— Erzincan
Hastanesine mubayaa edilen röntgen 30.000.00
— Esirgeme
Kurumunu yardım 40.000.00
— Erzincan'da
Yenişehir'de kurulan 652 aded Avusturya'dan getirtilen takma
ev 6000.000.00
33 —
Erzincan için idarî ve müteferrik masraflar 92.494.39
Toplam 11.004.874.11
Bunlara ilâveten Erzincan merkezinde belediyece
35, özel idarece 15, maliyece 42, P.T.T. İdaresince 16, Tekel
İdaresince 11 ve Millî Eğitim Kooperatiflerince 5 ev
yaptırılmıştır.
4126 sayılı kanunla Erzincan Belediyesine ikraz
edilen ve bilâhare 5586 sayılı kanunla hibe edilen (2.000.000)
lira ile Erzincan Belediyesince de şu işler yapılmıştır.
Otel ve gazino
için 288.257.00
Ev inşasına
763.064.00
Meydan ve anıt
için 153.774.00
Şehir yollarına
393.944.00
Pazar yeri
yapımına 64173.00
Elektrik
tesisatına 164.107.00
Çeşme ve su
yolları yapımına 24.201.00
Asrı mezarhk ve
yolların yapımına 24.618.00
Dükkân inşaasma
7.828.00
Park, bahçe ve
bahçelendirmeğe 23.611.00
Deliktaş - konur
ocağı yoluna 17.004.00
Muvakkat şehirde
otel ve lokanta yapımına 26.785.00
Kanalizasyon inşasına 9.564.00
Septik çukuru
inşaasma 7.368.00
İmar plânının
tatbiki ve diğer müteferrik işler 26.702.00
Toplam
2.000.000.00
4 — Avustralya'dan satın alınan takma (KURMA)
evlerin fiyatları ve bu fiyatların üzerinde tenzilât yapılması
hususuna gelince:
Bu evlerin adedi 652 olup bunlardan 315 adedi 4
odalı, 268 adedi 3 odalı ve 69 adedi iki odalıdır. Bu evler
birer kat olup ayrıca her evin altında kısmî "bodrumları vardır.
Dört odalılar 80 metre karelik, üç odalılar 51
metre karelik ve iki odalılar da 41 metre karelik sahalar
üzerine plânlanmıştır.
Evlerin temelleri ve bodrum duvarları betondan
ve üst kısımları Avusturya'dan satın alman panolardan
müteşekkildir. Döşemeleri ahşap, tavanları sıva, çatı örtüsü de
kiremittendir. Bugüne kadar dört odalı evler için yapılan
masraf (11.094) üç odalılar için (7.796) ve iki odalılar için
(6.898) liradır. 30 sene müddetle Emlâk Kredi Bankasına
yapılacak ipotek muamelesinden dolayı bu evlerin maliyetine
mühim bir sigorta bedeli de ilâve edilmiştir. Bu suretle
sahiplerinin borçlanacağı miktar dört odalılar için (15.634)
lira, üç o-dalılar için (10.986) ve iki odalılar için (9.723)
liraya baliğ olmaktadır. Görülüyor ki, bu maliyetler büyük
felâket görmüş ve yardıma en çok muhtaç olan vatandaşların
ödeme imkânının çok üstündedir. Bunu nazarı itibare alan
Hükümetiniz bunların maliyetini, Erzincanlıların ödeme
kabiliyetlerine uygun bir şekilde indirmek kararındadır.
Bunun için bir komisyon çalşmalarma devam
emektedir, inşaat bir yıldan beri ikmal edilmiş olduğu halde,
maliyetlerin yüksekliği yüzünden haklı olarak evlerini işgal
etmek istemiyen Erzincan halkı hükümetinizin bu mev-zudaki yakın
alâkasını görerek ve mağduriyeti er nin izale edileceğine
inanarak emin ve müsterih bir şekilde yuvalarına
yerleşmişlerdir. Murzatım bundan ibarettir.
Bakanın izahatını mütaakıp söz alan soru
sahibi Zeki Erataman, dâvayı bir Erzincanlı kadar kavramış
olan Bayındırlık Bakanı Kemal Zeytinoğlu'na teşekkür etmiş ve
11 yıldanberi eski iktidar tarafından gösterilen ihmal
yüzünden, Erzincanlıların ıztıraplarının dinmediğini, evlerin
maliyetinin çok yüksek olduğunu, birçok vatandaşın evsiz ve
mühim bir kısmının da sıhhî şartlardan uzak barakalarda ikamet
etmekte olduklarını söylemiştir.
Hatip konuşması sırasında, o zamanki devlet
reisinin Kemah istasyonundan, hususi treniyle geçmekte iken bazı
arkadaşları ile birlikte oyun oynadıklarını gördüğünü
kaydetmiştir.
Tekrar söz alan Bayındırlık Bakanı Kemal
Zeytinoğlu şu açıklamada bulunmuştur :
Efendim, Avusturya'dan alman takma evlerin
maliyetlerini arzederken bunların içine faizin dâhil
bulunmadığını söylememiştim. Bu fiyatlara sigorta ve faizler
dâhil değildir. Bunlar doğrudan doğruya maliyetlerdir. Bu
maliyetleri şu şekilde arzetmiştim, dört odalı evler 11.094
lira, üç odalı evler, 7.796 lira,, bir ve iki odalı evler 6.898
liraya, yalnız bunlara Emlâk Kredi Bankasına ipotek
muamelesinden dolayı faiz ve sigorta bedeli de ilâve edilince
dört odalt evler 15 bin küsur, 3 odalıhlar 10.900, 2 odalılar
9.700 küsur liraya çıkmaktadır.
Takdir buyurursunuz ki bu fiyatlar,
Erzincan'daki inşaat rayiçlerine nazaran çok yüksektir. Bunu
muhalefetimiz esnasında da defaatla söyledik. Fakat o zamanlar
bize bu fiyatlar küçük gösterilmek sürüyle bunların pahalı olma-ığı
iddiasında buluuldu. Şimdi hükümetiniz, bunların pahalı olduğunu
ve Erzincan'daki felâketzede vatandaşlarımızın bu yükü
kaldırmıyacaklarmı bildiği içindir ki, meseleyi bir komisyonun
tetkikine tâbi tutulmuştur. Şunu da derhal söyliyebilirim ki ve
soru sahibi arkadaşımı da bu ifadelerimle tatmia edeceğimi
tahmin ederim. Komisyonun tetkiki neticesinde bu fiyatları 6,.
7, 8 bin liraya indirme imkânını bulacağız. Yani iki odalıları
6.000, üç odalılar 7.000 ve dört odalılar 8.000 lira üzerinden
bu evleri felâketzede hemşehrilerimize teslim edebileceğiz.
Esasen bu çalışmalarımızı bildikleri içindir ki,. barakaların
hemen hepsi bir seneden beri boş kalan bu binaları "halen işgal
etmiş bulunmaktadırlar.
Yerli ve yabancı sermayenin emniyetle iş
sahalarına sokulmasını temin etmiştir. Bu mevzudaki kanun
tasarıları Bakanlar Kurulunda müzakere edilmektedir. Münevver
işsizliğine karşı da tedbirler almaktayız.
29 Ocak 1951, İstanbul:
http://www.byegm.gov.tr/yayinlarimiz/ayintarihi/1951/ocak1951.htm
