TANZİMAT DÖNEMİNDE

"TANZİMAT EĞİTİMİ"NİN GENEL YAPISI

 

Makale - Sempozyum - Araştırma - Panel                                              Yard. Doç. Dr. Etem Levent

 
 

Tanzimat dönemi öncesinde batı anlayışına göre bir eğitim sistemi kurulurken, önce yüksek okullardan işe başlanmıştır. Bunlar, Mühendishâne-i Bahrî-i Hümayûn, Mühendishâne-i Berr-i Hümayûn, Tıbhâne-i Âmire ve Cerrahhâne-i Ma’mûre ve Mekteb-i Harbiye’dir. Ancak, batı yöntemleri ile çalışan okullar çoğaldıkça, örgün eğitimin alt kademeleri de oluşmuş; böylece yüksek eğitim yapmak amacıyla açılan okullar, zamanla hedeflerini gerçekleştirir duruma gelmişlerdir.

Batılı yöntemlerle eğitim yapan okulların öğretmen ihtiyacını karşılamak üzere, 1848’de Kemal Efendi’nin öncülüğünde, Darülmuallimîn-i Rüşdî adıyla ilk öğretmen okulu açılmıştır.

Darülmuallimîn-i Rüşdî, rüşdiyelere öğretmen yetiştirmek için açılmıştır. İlkokullara öğretmen yetiştirecek olan ilk öğretmen okullarının başlangıcı sayılabilecek Darülmuallimîn-i Sıbyan da, 1868 yılında Maârif Nâzırı Saffet Paşa zamanında öğretime başlamıştır.

Bu dönemde Sıbyan Mektepleri, Medreseler ve Enderun Mekteplerinde verilen Geleneksel Eğitim ile batı kaynaklarına dayanan Tanzimat Eğitimi yan yana yapılmıştır.

Tanzimat döneminde, batı yöntemlerine göre şekillenen eğitimin genel yapısı şu başlıklar altında ele alınabilir: