Tanzimat'ın ilanından sonra İmparatorlukta ilk kez 1847 yılından başlanarak yılda bir kez resmi devlet yıllığı (Salname-i Devlet-i Aliyye-i Osmaniye) çıkarılmaya başlanılmıştır. Mustafa Reşit Paşa'nın teşviki ile tarihçi Hayrullah Efendi, Ahmet Vefik Efendi ve Ahmet Cevdet Paşa'nın müşterek çalışmaları sonunda, ilk sayısı 1847 yılında çıkarılan devlet yıllığı; her yıl giderek kapsamı genişleyen, daha düzenli ve kullanışlı şekle getirilerek yayınını imparatorluğun yıkılışına kadar sürdürmüştür. Hükümet merkezinde başlatılan bu girişim, 1869 yılına gelindiğinde vilayet merkezlerine de kaydırılmıştır.

Osmanlı İmparatorluğu'nda Vilayet yıllıkları ait oldukları kentin yönetim, ekonomik yapı, eğitim, öğretim, coğrafya ve tarihine ilişkin özet bilgilerle, nüfus ve benzeri konulardaki bilgileri kapsamaktadırlar. Pazar ve panayır yerleri, gezi ve eğlence alanları, madenler, ormanlar, başlıca fabrika ve benzeri işeletmelere ilişkin bilgileri de bu kaynaklarda bulmaktayız (Tanzimat Döneminde Anadolu Kentleri'nin Sosyal ve Ekonomik Yapıları Prof. Dr. Musa ÇADIRCI, sayfa: 293).

Demek ki, Osmanlı İmparatorluğu Tanzimat'tan sonra, belge niteliğinde, hali istikbale taşıyacak böyle bir çalışmayı, devlet politikası olarak benimsemiş, merkez ve taşrada bu çalışmalarla tarihe ışık tutacak tesbitleri gerçekleştirmiştir.

Bizde ilk yıllıklar, eski İçişleri Bakanı Faruk SÜKAN zamanında, 1967 yılında çıkartılmıştır. Tüm illerde, tarihteki örneğine benzer bir çalışma yapılarak o dönemi yansıtan belgeler kayıtlara geçirilmiştir.

Hiç olmazsa 5 yılda bir bu çalışmanın sürdürülmesi maalesef bir sisteme bağlanamadı, ama bu süre içinde iller, değişik zamanlarda, değişik şekillerde, durumlarını belirten araştırmaları yayın hayatına kazandırdılar.

İlimizde de, 1990 yılında, Vali Metin İlyas AKSOY zamanında hazırlanan Erzincan 90 adlı İl Yıllığından sonra, şimdi takdim ettiğimiz bu çalışmanın amacı, aradan geçen 8 yıllık sürecin son beş yılını yazıya ve rakama dökmektedir.

Bu süre içerisinde yayınlanan Doğu Anadolu ve Erzincan adlı kitap (1994 yılında), bölge içinde Erzincan İli'nin önemini ve tarih içindeki yerini araştıran bir çalışma olmuştur. Yine son 7 yıl içerisinde, gerek Özel İdare, gerekse Erzincan Belediyesi tarafından, ya bizzat, ya da satın alınarak desteklenmesi şeklinde ilimiz ile ilgili birçok eser yayın hayatına kazandırılmıştır.

Hazırlanan bu kitap, klasik yıllıklar şeklinde düzenlenmemiştir. Ayrıntılardan uzak aşırı, istatistiki bilgiler yer almamış, daha ziyade ilin genel durumu ayrıntılardan uzak bir şekilde, hem metin hem de fotoğraflarla yansıtılmıştır.

1992 yılı depreminden sonra gerçekleştirilen 500 milyon dolarlık deprem projesi sayesinde Erzincan, sağlık, eğitim ve altyapı açısından Türkiye'nin en iddialı ili olmuş, bu alanda ulaşılması zor seviyeyi yakalayarak talihsiz olayı geride bırakmıştır. Ancak Erzincan istihdam ve gelir açısından maalesef aynı gelişmeyi sağlayamamıştır. Bu anlamdaki taleplerimiz deprem projesi kapsamına alınmamıştır. Modern bir şehir haline gelen Erzincan'ın, bundan sonra göçü önleyecek, belki de göçü tersine çevirecek çalışmaları (tarımda, sanayide ve turizmde) gerçekleştirmesi gerekir.

Başlatılan bu çalışmaların orta vadede sonuçlar vereceğine ve Erzincan'ın, Anadolu'da kalkınma hamlesini yakalayan 15 ilin arasına gireceğine inanıyorum. Erzincan'ın, sahip olduğu coğrafi konumu (uluslararası İpekyolu üzerinde olması), ulaşım kolaylığı, Doğu Anadolu'da olmasına rağmen ikliminin müsait olması ve önceden ulaşılamayan pazarlara (İran-Türk Cumhuriyetleri gibi) yakınlığı gibi avantajları kullanması halinde bu gelişmeyi sağlayacaktır.

Her mevsimde doğa sporlarına ve doğa turizmine uygun olan ilimiz, İl Özel İdaresi ve Erzincan Belediyesi'nin birlikte gerçekleştirdiği tanıtım çalışmaları, program, yayın ve aktivitelerin sonucunda, terörle çakışan imajı belirli oranda değişmiştir.

Kış sporları için hazırlanan projenin gerçekleşmesi halinde, Erzurum örneğindeki olumlu sonuçlar Erzincan için de geçerli olacaktır.

Halen arazilerinin yüzde 85'inde sulu tarım yapılan Erzincan, fizibilite çalışmaları devam eden Çayırlı Barajı'nın tamamlanmasından sonra bu oranı yüzde yüze çıkaracaktır.

Altyapısı tamamlanan 250 parsellik organize sanayiinde özellikle İstanbul'daki işadamlarımızın öncülüğünde başlayan ve devam edecek girişimler, tarımdaki gelişmeler ve doğa turizminin ilimize sağlayacağı katkıyla, 5 veya 10 yıl sonra hazırlanacak il yıllıklarının muhtevası bugünkünden çok farklı olacaktır.

Özel İdare'nin öncülüğünde, kırsal alanda sağlanan gelişmeler, toplum kalkınması başlığı altında sayfalarımızda yer almaktadır. Özellikle yıllardır yapılamayan Kemaliye'deki iki dev proje (Başpınar Köprüsü-Taşyolu) Türk yönetim sisteminin yeniden düzenlenmesi gerektiğine ve yerelleşmesinin sağlayacağı başarılara çarpıcı bir örnek olarak sunulmaktadır.

Bu kitap daha ziyade merkezi İdare ve Özel İdarenin çalışmalarına ağırlık vermiştir. Erzincan Belediyesi'nin gerçekleştirdiği büyük projeler, belediye tarafından daha önce yayına dönüştürüldüğü için, bu kitapta ayrıntılı olarak yer almamıştır. Ancak Erzincan'ın modernleşmesinde merkez belediyesi başta olmak üzere tüm belediyelerin çalışmaları olağanüstü başarılı olmuştur.

Erzincan, artık istikbale umutla bakmak için her türlü imkana sahiptir.

Son 5 yıla ait genel bilgileri kapsayan bu çalışmada, gerekli bilgi, belge ve verileri toplayarak yayına hazırlayan Vali Yardımcısı Ali Taşkın KOCABAŞ'a, Basın ve Halkla İlişkiler Müdürü Nurhan BOL'a, İl Planlama ve Koordinasyon Müdürü Engin USTAOĞLU'na, kitabı yayınlayan Dönence Yayıncılık çalışanlarına ve yayına tüm emeği geçenlere teşekkür ediyorum.

Recep YAZICIOĞLU
Vali