BELGELiK agaçları

Anadolu Kuşları Tehlikede
9 Kasım 2002
Kaynak: DHA (e-koloy)

Ana Sayfa + Kapsama Alanı + Künye + ders BELGELiGi

 
Geçmişte bir çok uygarlığın simgesi olan kuş türlerinin günümüzde nesilleri tükenme tehlikesi ile karşı karşıya olduğu açıklandı.

Eski Yunan uygarlığında tanrı Athena'nın zeka ve kültürünü simgeleyen `baykuş', `tanrılar tanrısı' Zeus'un gücüyle özdeşleştirilmiş `kartal', temizlik ve sükunetin simgesi `tavuskuşu' ve günahsızlığın simgesi `güvercin' gibi, Anadolu'da ilk çağlardan bu yana tanınıp bilinen 136 kuş türü, değişen doğa koşulları sonucu yakın gelecekte nesillerinin tükenmesi tehlikesini yaşıyor.

Akdeniz Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Dekan Yardımcısı, kuş bilimci Prof. Dr. Ali Erdoğan, "Boğazkent, Kocagöl ve Çevresi Kuş Envanteri Hazırlama Projesi" kapsamında yaptıkları araştırma sonucu Anadolu kuşlarından olan ve bölgeye belirli dönemlerde gelen 213 kuş türü saptadıklarını ve bunlardan 136'sının neslinin tükenmekte olduğunu belirtti.

Prof. Dr. Erdoğan, yılan kartalı, atmaca kartalı, karadoğan, turaç, alaca baykuş, yalı çapkını, ötücü kuğu, kuğu, turna, toy, akgöz, kızıl kerkenez, bıldırcın kılavuzu, mazmuzlu kız kuşu, kızıl şahin, kılıçgaga gibi Türkiye'de ve dünyada nesli tükenme tehlikesi altında olan bu 136 tür kuşun, korunması gerektiğini söyledi.

Prof. Dr. Erdoğan, bir zamanlar çeşitli uygarlıklara simge olan kuşların popülasyonlarının hızla azaldığını, değişen doğa koşulları ve çevre kirliğinin bu konuda çok önemli etken olduğunu söyledi. Nesli tükenme tehlikesiyle karşı karşıya olan bu kuş türlerinin ekolojik dengenin korunmasında önemli rol oynadığına dikkati çeken Prof. Dr. Erdoğan, şöyle konuştu:

"Örneğin atmaca ve kartallar yırtıcı kuşlar olarak değerlendirilir ve doğaya zarar veren farelerin düşmanıdır. Doğanların besin kaynağı ise, aralarında tarla ürünlerine zarar veren büyük böceklerin de bulunduğu çeşitli zararlılardır. Doğada her şey dengelidir ve kuşların da bu denge içinde görevleri vardır."

UÇAN EN BÜYÜK KUŞ
Prof. Dr. Erdoğan, dünyada uçan kuşların en büyüğü olan Toy'un da neslinin tükenme tehlikesiyle karşı karşıya olduğunu vurgulayarak, "Bu türün erkeği 8-18, dişisi ise 4-7 kilogram arasında değişir. Toylar tohum ve yeşil bitkilerle besleniyor. Ancak, onlar da diğer pek çok tür gibi tehlike altında" dedi.

Yine nesli tükenen kuş türleri arasında yer alan baykuşun ağaçlık alanlarda ve çoğu kez yerleşim birimlerine yakın yerlerde de görüldüğünü belirten Prof. Dr. Erdoğan, baykuşların zararlı kemirgenlerden olan fare ile beslendiğine dikkat çekti.

YAŞAM ORTAMLARI BOZULMAMALI
Kocagöl ve Boğazkent bölgesindeki ıslak çayırlarının korunması gerektiğini vurgulayan Prof. Dr. Erdoğan, kuşların üreme sahaları olan sazlık alanların yok edilmemesi gerektiğini ekledi. Prof. Dr. Erdoğan, kumul bölgelerin ağaçlandırılmaması gerektiğini belirterek, "Kuşları rahatsız edici faaliyetler o bölgelerde önlenmeli. Avcılık baskısı ortadan kaldırılmalı. Kuş popülasyonu desteklenmeli ve bunun desteklenmesi için kuşların yaşam ortamlarının bozulmaması gerekiyor" diye konuştu.

UYGARLIKLARIN SİMGESİ OLDULAR
Geçmişte bir çok uygarlığın simge olarak kuşları seçtiğini belirten Akdeniz Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Eski Çağ Dilleri ve Kültürleri Bölüm Başkanı Prof. Dr. Sencer Şahin şunları söyledi:

"Eski uygarlıklar aralarında kuşların da olduğu pek çok hayvanı kendine simge olarak seçmiştir. Örneğin Eski Yunan uygarlığında tanrı Athena'nın zeka ve kültürü baykuş ile özdeşleştirilmiştir. `Tanrıların tanrısı' Zeus ise, gücünü kartal ile simgeleştirmiştir. Eski çağlarda mezar taşlarında, sikkelerde temizlik ve sükunetin simgesi tavus kuşu ile gühansızlığın simgesi güvercin resimleri yaygındır. Ayrıca Likya bölgesinde domuz ve keçi de çevrenin zenginliğini simgeleyen hayvan türleri olarak pek çok yere resmedilmiştir."
(DHA)

 
Türkiye'deki Kuş Türleri >>>>