Tarih
Eğitiminde Yeni Bir Modele İhtiyacımız Var!
TARİH
VAKFI'NIN İLK VE ORTA EĞİTİMDE TARİH EĞİTİMİ VE
DERS KİTAPLARI KONUSUNDA YAPTIĞI ÇALIŞMALARIN ANA SONUÇLARI
Türkiye'de,
özellikle son 25 yıldır, tarih eğitimi alanında
kamuoyunda yaygın bir rahatsızlık bulunmaktadır. Bu rahatsızlığın
temelinde, genel olarak dünyada, özellikle Batı'da tarih eğitimi
alanında köklü dönüşümlerin yaşandığı bir dönemde,
Türkiye'de ayrıntıya ve biçime ilişkin bazı düzenlemeler
dışında, tarih eğitiminin iyileştirilmek bir yana,
giderek daha da yetersiz ve içe kapalı hale gelmiş olması
bulunmaktadır.
DÜNYADA
TARİH EĞİTİMİNDE BÜYÜK BİR DÖNÜŞÜM YAŞANIYOR
Gelişmiş
ülkelerde son on yıllarda tarih eğitimiyle, başlıca, öğrencinin:
a) tarih bilincinin gelişmesine, b) çağdaş bir kimlik oluşturmasına,
c) kapasitelerini geliştirmesine yardımcı olunması amaçlanmaktadır.
Bu
ülkelerde, İkinci Dünya Savaşı sonrasında başlayan ve
son 25-30 yılda hız kazanan dönüşümlerle: a) öğretmen
merkezli eğitimden öğrenci merkezli eğitime, b) bazı
bilgilerin ezberletilmesinden öğrencinin bağımsız araştırma
yapma kapasitesinin geliştirilmesine, c) tek perspektifli -
şoven milliyetçi eğitimden çok perspektifli eğitime, d)
ülke tarihinin büyük bir ağırlık taşıdığı eğitimden
bir yandan yerel tarihin, öte yandan dünya ve bölge
(Avrupa) tarihinin ağırlık kazanmasına, e) politik tarih ağırlıklı
eğitimden kültür tarihi ağırlıklı eğitime, f) eğitim
malzemelerinin teknolojideki gelişmeler dikkate alınarak çeşitlendirilmesine,
g) öğretmen-ders notu-kitap üzerine kurulu ders işleme yöntemlerinin
geziler, sınıf dışı çalışmalar, oyunlar, rol paylaşımları,
eleştirel okumalar, tartışmalar, video ve CD'lerle zenginleştirilmesine,
h) eğitim programlarında aynı kapsamın değişik yaşlarda
tekrarlandığı anlayıştan yaş gruplarının özelliklerinin
çok daha büyük ölçüde dikkate alınmasına, i) merkezi
olarak denetlenen ayrıntılı müfredatlardan esnek yönlendirmelere,
geçilmiştir ya da geçilmektedir.
Gerçekleştirilen
değişimin çap ve derinliği, kuşkusuz, bir ülkeden ötekine,
hatta bir bölgeden, kurumdan diğerine azımsanmayacak farklılıklar
içermektedir. Ancak, son çeyrek yüzyılda, Batı ülkelerinde
genelde tarih eğitiminin ana işlevi, kaba ideolojik
kontrolden, öğrenciye başka derslerle sağlanamayacak gelişme
ve kendini geliştirme olanaklarının sağlanmasına ve çocukların
ve gençlerin çok-kimlikli, sorumlu, yaratıcı, aktif yurttaşlar
olarak yetiştirilmesine kaymıştır.
TÜRKİYE'DE
BİR MODEL DEĞİŞİMİ ZORUNLU HALE GELDİ
Türkiye'nin
tarih eğitimi alanında gelişmiş ülkelerdeki süreci,
yukarıda özetlenen özünü kaybetmeksizin, ancak kendi
birikimleriyle bu özü daha da zenginleştirerek yaşaması,
her açıdan kendini dayatan bir zorunluluktur. Böyle bir sürecin,
tüm sorunlarıyla başa çıkılarak yaşanması, Türkiye'yi
daha güçsüz değil daha güçlü, toplumsal olarak daha
uyumsuz değil daha uyumlu yapacaktır.
Bu
zorunluluğun, sözde jeostratejik nedenlerle veya
toplumumuzun yapısal özelliklerine bağlanarak, ya da tarih
eğitiminin zaten özünde şöven-milliyetçi ve ezberci bir
bilgi depolaması olduğu gerekçesiyle inkar edildiği görülmektedir.
Ancak, nasıl gerekçelendirilirse gerekçelendirilsin, yeni
bir modele geçiş zorunluluğunun yok sayılması, özünde kısa
dönemli politik hesaplara, ulusal duyguların sömürüsü üzerine
temellenmiş bir politik etki sahasının korunmasını amaçlayan,
toplumumuzda eğitim düzeyinin ve demokratik katılımın yükseltilmesi
gerekliliğini görmezden gelen bir tutumdur.
Tarih
eğitiminde yeni model, toplumda dayanışma üretebilme
potansiyeline sahip, ulusal kimliği zedelemeyip tersine çağdaş
içeriğiyle onu güçlendiren, ancak insan haklarına saygılı,
ırk, din, kültür, cinsiyet temelli ayrımcılığa karşı,
çevre değerlerine duyarlı, barışın savunulmasını temel
bir değer olarak kabul eden bir eğitimi amaçlamaktadır.
Öteki
ulusları sürekli olarak potansiyel bir tehlike olarak algılayıp,
düşman görmeye ya da aşağılamaya dayanan bir "öteki"leştirmeden
uzak durulmasının çağdaş ve uygar toplumsal dayanışma
olanaklarını yokedeceği iddiası bir çarpıtmadan
ibarettir. Çağdaş bir tarih eğitimi, aidiyet duygularını
yoketmeyi değil, çeşitlendirmeyi, derinleştirip zenginleştirmeyi
ve başka kimliklerle daha uyumlu bir birlikteliği özendirmeyi
amaçlamaktadır.
Artık,
çağdaş tarih eğitimi ve buna uygun ders kitapları, uzun
uzun ezberletilecek metinler vermek yerine, üzerinde toplumun
ve bilim çevrelerinin çok geniş bir bölümünün
konsensusu sağlanmış kısa açıklamalar ve özet
bilgilerin paylaşılmasına dayanmaktadır. Kitaplar bol ve
özenle seçilmiş görsel malzemeler kullanarak hazırlanmaktadır.
Asıl amaç öğrencinin araştırma yapmasını, bağlantılar
kurmasını ve zaman bilincini geliştirmesini kolaylaştırmaktır.
Türkiye'de var olan eğitim ve eğitim malzemelerinin bu
temel yaklaşımdan tümüyle uzak olması köklü bir değişimi
zorunlu duruma getirmektedir.
ESKİ
MODELİN BAŞARISIZLIĞI ORTADADIR
Kendi
kendine övgü edebiyatına dayalı, kendi dünyasına kapalı,
politik tarih ezberlemelerine odaklı, dededen kalma yöntemlerle
yürütülen bir eğitimin, boyuna küreselleşen bir dünyada,
güçlü rüzgarlara dayanıklı, gelişkin bir kimliğin ya
da kimlikler toplamının inşasına yol açmadığı açıktır.
Tersine,
yaşamın kendisi, böyle bir eğitimin Mc Donalds kültürüne,
küresel modalara, hafızasızlığa, yeni tarih eğitim
modelini uygulayan ülkelere göre çok daha açık olduğunu,
kötümserliği ve ilkel bir egoizmi alabildiğine körüklediğini
ortaya koymaktadır. Türkiye'de yabancı ülke vatandaşı
olmak isteyenlerin oluşturduğu kuyrukların milyonlarla
ifade edilir duruma gelmesi, gençlerin ekonomik kriz karşısında
en yaygın seçeneklerinin yurt dışına göç olması,
Anadolu'nun binlerce yıldır biriktirdiği kültürel değerlerde
görülen erozyon, tarihi mirasın korunmasındaki başarısızlıklar
bu seçeneğin aslında bir seçenek olmadığını, yalnızca
kof, yaşanan süreçlere dayanaksız bir söylem olduğunu ve
bir politik kontrol malzemesi oluşturmayı amaçladığını
ortaya koymaktadır.
Küreselleşmenin
ulusal kültür, ulusal dayanışma üzerindeki etkilerini,
bunları yoksayarak, ya da kimi övünme sıfatlarını
tekrarlayarak, toplumuzdaki değişik kimlikleri reddederek,
Anadolu'nun tarihini olabildiğince görmezden gelerek ve bir
izolasyon ve yabancı düşmanlığı politikası kurgulayarak
göğüslemek olanaklı değildir.
Tarih
bilinci, en yaygın kabul gören bir tanımla, geçmişin
yorumları, bugünün algılanması ve geleceğe ilişkin
beklentiler arasında bağlantı kurabilmek demektir. Ancak bu
anlamda tarih bilinci gelişmiş olan birey, kendisini zamanın
akışı içinde değerlendirebilir ve kaba çizgileri ile
ortak bir kültür mirası ve gelecek kurgusuna sahip olmasının
sağladığı davranış belirliliği, benzerliği ve
sorumluluğu ile toplum yaşamında aktif, yaratıcı bir biçimde
yer alabilir.
Tarih
bilincinden değişmek için değil, değişmemek için
yararlanmaya çalışan tutucu yaklaşım, modernite öncesinin
tarih kavrayışının günümüzde direnişini sürdüren bir
kalıntısıdır.
Tarihten
bilime dayanan, adil, onurlu, tarihsel ve doğal mirası geliştiren
hızlı bir değişim için yararlanılması ve tarih eğitiminin
zeki öğrencilerin merakını çeken, keyifli, yaratıcı,
kapasite geliştirici bir alan durumuna getirilmesi, uygar ve
geleceği kurmaya yönelik bir yaklaşımla olanaklıdır.
Boyun eğen "kul"lar ya da politik demogojinin yönlendirmesi
altında saldırıya hazır "kalabalık"lar değil,
sorumlu yurttaşlar yetiştirilmesi amaçlanıyorsa, tarih eğitiminde
yeni bir modele geçilmesi şarttır.
Toplumda
yaygın kimlik bunalımları temel olarak ezberlenmiş
tarihsel bilgi eksikliğinden ya da geçmişten kopmaktan değil,
geleceğe ilişkin dünya çapında önem taşıyan, dünyada
geçerli temel değerleri dikkate alan projeler üretememekten
doğmaktadır. 1920'lerde ve daha dolaylı bir biçimde
1960'larda bu tür projelere sahip bir toplum olan Türkiye'nin
günümüzdeki ana sorunu, ülke olarak büyük, evrensel önemde
ve ulusal nitelikte bir proje üretememektir. Aynı durum eğitim
alanı için de geçerlidir.
Türkiye'nin,
kendi birikimleriyle evrensel süreçler arasında gerekli bağlantıları
kurarak, dünyanın bugününe ve geleceğine kendi özel katkısını
yapması ve bu katkının sorunsallarından yola çıkarak Türkiye'de
tarihin yeniden ve yeniden hep daha derinliğine araştırılıp
yazılması ve ulaşılan sonuçların tanıtılması tarih
bilincinin geliştirilmesinin ana eksenidir. Ancak böyle bir
eksenle bütünleşen bir tarih eğitimi aranan çağdaş
dayanışmanın temeli olabilir.
Tarih
eğitiminde ve ders kitaplarında çağdaş bir atılım yapılması,
yalnız Türkiye'ye değil, tüm Balkan ve Orta Doğu ülkelerine
yönelik olarak geliştirilebilecek, Türkiye'nin önemli
inisiyatif alabileceği bir proje olabilir. 1970'lerde Türkiye
Dışişleri'nin girişimiyle başlatılan eski Osmanlı
topraklarında kurulu ülkelerin tarih kitaplarının iyileştirilmesi
girişimi, bu kez sözde kalan bir adım olmayıp gerçek sonuçlar
verebilir. Böylesi bir proje, eğer küçük taktik
hesaplarla sınırlanmazsa ve devlet-sivil toplum kuruluşları-özel
sektör ortaklığıyla yürütülürse gerçek bir
potansiyele sahiptir.
DOĞRU
POLİTİKALAR SOMUT ARAŞTIRMALARA VE VAROLAN BİRİKİMLERE
DAYANMALIDIR
Türkiye'de
tarih eğitiminin sorunlarının doğru bir biçimde saptanması,
dünyada bu alanın artık özel bir ihtisas alanına dönüştüğünün
ve her tarih bölümü öğretim üyesinden köklü bir katkı
beklenemiyeceğinin farkında olunmasına bağlıdır.
1993-1998
döneminde aralarında Türkiye'nin de bulunduğu 26 Avrupa ülkesinde
Körber Vakfı'nın eşgüdümü ile gerçekleştirilen
"Gençlik ve Tarih" çalışması tarih eğitimi
alanında ayrıntılı karşılaştırmalı veri sağlamak
anlamında çok büyük bir hizmet görmüştür. Özet sonuçları
İngilizce olarak Orhan Silier, Türkiye sonuçları Türkçe
olarak İlhan Tekeli tarafından değerlendirilip yayınlanan
bu araştırma ülkemizdeki durumun bilimsel temelde kavranmasının
ana verilerini sağlamaktadır. Bu verilerin yakın bir
tarihte benzer bir anketle güncelleştirilmesi zaman içindeki
gelişmenin kavranmasını da kolaylaştıracaktır.
Türkiye'de
tarih eğitiminin sorunlarını araştırmak ve bu alanda yayın
yapmak üzere kurulmuş, uluslararası çapta üretim yapan
herhangi bir merkez, bölüm, enstitü yoktur. Bu alandaki
uluslararası literatür izlenmemektedir. Bu boşluğun öneminin
farkında olunması ve elden geldiğince hızla giderilmesi için
çaba gösterilmesi büyük önem taşımaktadır. Tarih Vakfı,
kuruluşundan beri toplumdan ve üyelerinden gelen sürekli şikayet
ve baskıların da sonucu olarak böyle bir süreçte aktif
rol almak üzere yoğun çaba içindedir.
Türkiye'de
tarih eğitiminin yöntemsel sorunları alanındaki birikimin
sınırlılığı dikkate alınacak olursa, geçmiş yıllarda
önce Türkiye Felsefe Kurumunun, daha sonra Tarih Vakfı'nın
düzenlediği ve yayına dönüştürdüğü çok sayıda
bilimsel toplantının sonuçlarının taşıdığı önem
orta çıkmaktadır. Bu çalışmalara katılmış kişilerin
birikimlerinden yararlanılması kesin bir ihtiyaçtır.
Öte yandan, tarih eğitiminin ve eğitim malzemelerinin iyileştirilmesi
için uluslararası kuruluşların desteğinin alınmasında büyük
yarar vardır. Bu kapsamda, UNESCO, Uluslararası Ders
Kitapları Enstitüsü ve Avrupa Tarih Öğretmenleri Birliği,
hayli geniş bir çerçevede işbirliği yapılabilecek başlıca
kuruluşlar durumundadır. Ek olarak, birçok ülkede tarih eğitimi
alanında yayınlanan dergilerin, belli başlı yöntem ve
uygulama kitaplarının toparlanacağı bir kütüphanenin
kurulması, Türkiye-Avrupa Tarih Eğitimcileri Buluşmalarının
örgütlenmesi, Avrupa Konseyi'nin ve Avrupa Birliği'nin
temel projelerinin başvuru kitaplarının türkçeleştirilmesi
ve tüm bu alanlardaki özet bilgilerin bir web sitesi aracılığıyla
eğitim ve tarih camiasının hizmetine sunulması çok büyük
kaynaklar gerektirmeyen, ancak uluslararası deneyimden
yararlanma kapılarını açabilecek başlangıç adımları
olabilir. Bu tür adımlar Tarih Vakfı tarafından
projelendirilmiştir.
YENİ
BİR ÖĞRETMEN GRUBU YETİŞİYOR
Özellikle
son on-onbeş yıldır ilk ve orta eğitimde maddi ve teknik
olanaklar bakımından önemli bir kutuplaşma yaşanmaktadır.
Görece az sayıdaki özel ilkokul ve kolej ile fen liseleri,
Anadolu liseleri, süper liseler, büyük şehirlerdeki bazı
diğer devlet liseleri hayli geniş kaynaklar kullanarak gelişmiş
bir teknik altyapı yaratabilmiş ve görece yüksek ücretler
ödeyerek ortalamanın çok üzerinde niteliklere sahip bir öğretim
kadrosu kurmuşlardır.
Bazı
özel istisnalar dışında genellikle bu okulların öğretmenleri
arasından çıkan bir genç eğitimciler çevresi tarih eğitiminin
yöntemi üzerine yabancı literatürü izlemekte, sınıflarında
dikkate değer denemeler yapmakta, uluslararası kuruluşların
toplantılarına katılmakta, Milli Eğitim Bakanlığına
projeler sunmaktadırlar.
Bu
tür genç, yabancı dil bilen, mesleklerinde dünyadaki gelişmeleri
izleyen ve ilgi çekici, üretken çabalar içindeki öğretmenler
tarih eğitimi ve ders kitaplarının iyileştirilmesinin
motor gücü olabilecek konumdadırlar. Böylesi eğitimciler
ve onları çalıştıran kurumlar tarih eğitiminin iyileştirilmesi
konusunda düzenlenecek toplantılara ve yapılacak üretime
somut ve çok değerli katkılarda bulunabilirler.
Öğrenci
velilerinin ve doğrudan doğruya öğrencilerin deneyim,
izlenim ve eğilimlerini de dikkate alarak, ilgili üniversite
öğretim üyelerinin ve görsel malzeme, dilbilim, çocuk ve
gençlik psikolojisi uzmanlarının danışmanlığında,
yukarıda sözü edilen türden öğretmenlerden oluşan küçük
ekiplerle, birkaç yıllık kısa bir süre içinde bütün
tarih ders kitaplarının öğretmen kitaplarıyla birlikte
yenilenmesi olanaklıdır.
AVRUPA
İLE BÜTÜNLEŞME TARİH EĞİTİMİNE YANSIMALIDIR
Türkiye
1960'lardan beri Avrupa Birliği'ne üyelik için çaba göstermektedir.
Helsinki kararlarından beri bu çabalar daha da ciddi bir
nitelik kazanmıştır. Tarih eğitiminin ve ders kitaplarının
iyileştirilmesinde Avrupa'lılık kimliliğinin geliştirilmesinin
de gerekli yeri bulması ve Avrupa ülkelerinin bu alandaki
deneyimlerinden sistemli bir biçimde yararlanılması yönünde
somut çaba gösterilmesi Avrupa ile bütünleşmenin olmazsa
olmaz unsurları niteliğindedir.
Tarih
derslerinde ve ders kitaplarında Avrupa tarihine ayrılan ve
1920'lerdeki tarih kitaplarına göre çok sınırlı olan
yerin köklü bir biçimde artırılması ilk ihtiyaçtır.
Prof. Dr. Zafer Toprak'ın yaptığı araştırmaya göre,
1920'lerin tarih kitaplarında %80 oranında olan Avrupa ve dünyaya
ilişkin bölümler halen var olan kitaplarda %10'un altına
inmiş bulunmaktadır. Bu kabul edilemez niceliksel
gerilemenin ötesinde, köklü bir içerik değişimi de
zorunludur. Gençlerimizin kendi ulusal kimliklerine ek olarak
Avrupalı kimliklerinin de geliştirilmesine yardımcı
olunmasının ilk ve orta düzey tarih eğitiminin önemli amaçlarından
biri olduğu unutulmamalıdır.
Medeniyetler
çatışması yaklaşımının Türk-İslamcı versiyonunun
egemen olduğu bir tarih anlayışıyla Avrupa ile bütünleşme
sürecinin eğitim sistemine yüklediği görevler yerine
getirilemeyeceği gibi, dünyaya açık, "uygar uluslar
ailesinin parçası" olan bir Türkiye de kurulamaz. Eğitim
sisteminin ülkemizin genel yönelişlerinin dışında, bu yönelişlere
ters düşen, bunları tıkamaya dönük özel bir yönelim içinde
olması düşünülemeyeceğine göre, tarih eğitiminin
yeniden yapılandırılması kısa ve orta dönemli uyum
programının önemli bileşenlerinden biri olarak değerlendirilmelidir.
TARİH EĞİTİMİNİN SORUNLARI KENDİ KAPSAMI İÇİNDE ELE
ALINMALIDIR
Tarih
eğitimine ilişkin sorunlar, doğrudan tarihçiliğin ve eğitimbilimin
ilgi alanına giren sorunlardır. Birçok başka alanda olduğu
gibi, tarih eğitimi ve eğitim malzemelerinin hazırlanması
alanında da, dolaylı olarak politik tercihlerle, ulusal güvenlikle
ve uluslararası ilişkilerle ilgili boyutların bulunması,
değerlendirme, tartışma ve karar platformlarının bu tür
yaklaşımlarla biçimlenmesini getirmemelidir.
İlk
ve orta eğitimde tarih eğitiminin, çağdaş eğitimin genel
amaçlarına da ters düşen ve toplumumuzun çeşitli
kesimlerinin asgari konsensusuna dayanmayan dar politik
tercihlerle biçimlendirilmesi, toplumsal birliği ve uzlaşmayı
tehdit eden ve insan sermayesini kabul edilmez bir biçimde
yoksullaştıran sonuçlar doğurmaktadır.
Tarih
eğitimine ilişkin düzenlemeler, temel olarak ülkemizin çocuklarına
ve gençlerine ülkemizin bugünkü ve gelecekteki ihtiyaçlarına
uygun ve çağdaş bir kimlik oluşturmalarına yardımcı
olmayı amaçlamaktadır. Her ne kadar eğitimin yönlenmesi
gereken temel ilkeler Türkiye'nin altına imza atmış olduğu
bir dizi uluslararası sözleşmeden doğan yükümlülüklerle
ilişkili olsa da, bu konudaki çalışmalar, uluslararası
ilişkilerin gündelik gerekleriyle, diplomatik ilişkilerde
karşılıklılık kuralıyla ya da ulusal güvenliğe ilişkin
kimi geçici, taktik mülahazalarla biçimlendirilemez.
Dolayısıyla,
askeri müdahale dönemlerinin kimi kalıntılarına dayanan
ve parçası olmaya karar verdiğimiz uygar dünyada eğitim
politikalarının ve malzemesinin belirlenmesi ve geliştirilmesinde
izlenen yöntemlere tümüyle aykırı olan bazı alışkanlıklar-ilişkiler,
tarih eğitiminin sorunlarının tartışılma ve karara bağlanmasına
ilişkin kurumsal yapılanmanın temeli olamaz.
Bu
alanda uzman tarihçiler ve eğitimbilimciler, gerektiğinde
tarih eğitiminin ulusal güvenlikle ve dış ilişkilerle
ilgili dolaylı etkilerini sorumlu birer yurttaş olarak değerlendirebilecek
ve gerekli duyarlılığı gösterebilecek konumdadırlar.
İşin sahiplerine güvenmek ve eğitim sorunlarının herşeyden
önce eğitim sorunları olduğunu teslim etmek gerekmektedir.
TALİM TERBİYE KURULU ÖZERK VE BİLİMSEL BİR ÇALIŞMA YÜRÜTÜR
DURUMA GETİRİLMELİDİR
Milli
Eğitim Bakanlığı Talim Terbiye Kurulu'nun Atatürk'ün bu
kurulun kuruluşuna temel olan sözlerinde ifade edildiği
gibi "bilimsel ve özerk" çalışma yürüten bir
kuruluş olarak işlev görmesi, diğer alanlarda olduğu gibi
tarih eğitiminin geliştirilmesinde ve çağdaş bir eğitime
yardımcı olacak nitelikte ders kitaplarının üretiminde de
kilit bir role sahiptir.
2000
yılı Aralık ayında Talim Terbiye Kurulu başkan ve üyelerinin
de katılımıyla Orta Doğu Teknik Üniversitesinde yapılan
ve sonuçları yayına dönüştürülen Tarih Öğretiminin
Yeniden Yapılandırılması Atölyesi türünden tarih öğretmenlerini,
uzman öğretim üyelerini ve ilgili kamu görevlilerini buluşturan
toplantılar ve ortak projeler bu "özerk ve
bilimsel" çalışma rolünü geliştirebilir.
Tarih
Vakfı'nın halen UNESCO'nun mali desteğiyle koordinatörlüğünü
yaptığı "Balkanlarda Tarih Eğitiminin İyileştirilmesi",
Avrupa Birliğinin desteği ile sürdürdüğü "Avrupa-Türkiye
Tarih Eğitimcileri Buluşmaları" ve Türkiye Bilimler
Akademisinin şemsiyesi altında yine Avrupa Birliği'nin
desteği ile 2002'de başlayacağı "İlk ve Orta Eğitim
Ders Kitaplarında İnsan Haklarının Gözetilmesi"
projeleri Talim Terbiye Kuruluna ihtiyaç duyabileceği birçok
verileri sağlayabilecek niteliktedir. Tarih Vakfı, bir sivil
toplum kuruluşu olarak, değişik üniversitelerden, ilk ve
orta eğitim kurumlarından eğitimcileri ve öğrenci
velilerini dünya deneyimleri ışığında somut projeler için
yanyana getirebilen önemli bir beşeri potansiyel anlamına
gelmektedir.
SONUÇ:
Türkiye'de
tarih eğitimi ve tarih ders kitaplarında köklü bir değişiklik,
bir model farklılaştırması kesin olarak ülkemizin gündemine
gelmiş bulunmaktadır. Böyle bir değişimi gerçekleştirecek
insan malzemesi de ülkemizde vardır. Ayrıca, yurtdışında
da deneyimlerinden yararlanılabilecek bir dizi uzman kuruluş
bulunmaktadır.
Bu
sürecin hızlandırılması herşeyden önce ülkemizin çocuk
ve gençlerine daha iyi eğitim vermenin bir gereğidir.
Ancak, sözkonusu temel ihtiyaca ek olarak, Avrupa ve dünya
ile giriştiğimiz ilişkiler de, geriye dönülmez bir biçimde,
aynı zorunluluğa işaret etmektedir. Gerekli dönüşümün
sağlanmasıyla, Türkiye, tarih bilincinin daha gelişkin,
toplumsal dayanışmanın daha sağlam ve zengin temellere
oturduğu, gençlerimizin yetişmesinde sorumluluk ve yaratıcılığa
daha büyük yer verilen bir ülkeye dönüşebilir.