“MATBAACILIK EĞİTİMİ VE SEKTÖRÜN NİTELİKLİ ELEMAN SORUNU”

 

 

Yukarıda matbaacılık ve matbaacılık Eğitim kurumları hakkında geniş bilgi vermeye çalıştım. Bu eğitim kurumları; uygarlığın, bilim ve teknolojinin hızla gelişmesinde çok büyük rolü olan basım sanayii dalının (matbaacılık) hizmetindedir. Matbaacılık sektörünün ihtiyacı olan, çıraktan, en üst düzey teknik yöneticiye kadar hepsinin en nitelikli şekilde yetiştirilmesi bu eğitim kurumlarının asıl amaçlarındandır. Matbaacılık eğitimi almak isteyenlerin sayısı oldukça fazladır. 2002 yılında:

Lise düzeyinde yaklaşık      : 900 öğrenci

Önlisans düzeyinde             : 590 öğrenci

Lisans düzeyinde                : 160 öğrenci

Lisansüstü düzeyinde          :  12 öğrenci Matbaacılık Eğitimine başlamıştır.

Bu az bir rakam değildir. Bu kadar çok öğrenci içerisinden sektörün ihtiyacı olan nitelikli elemanlar, okul - sanayi ve ilgili vakıf, dernek, matbaacılık sektöründeki kuruluşların v.b. işbirliği ile en iyi şekilde yetiştirilebilir. Üstün vasıflarda nitelikli elemanları, yalnızca okulların yetersiz donanımları ile yetiştirmesi mümkün değildir. Gelişmiş ve gelişmekte olan matbaa kuruluşları gelecekteki potansiyel elemanları olan bu öğrencilere, imkanları oranında:

-   Staj olanakları

-   Öğrenim dışı zamanlarında çalışma

-   Özendirici burslarla destekleme

-   Araştırma ve deney yapma kolaylıkları tanımalıdırlar.

Matbaacılık sanayi ve kuruluşlarının okullardaki atelye ve laboratuarları gelişen teknolojiye uygun hale getirmeye katkıları ile bu iş daha sağlıklı yürüyecektir. Marmara Üniversitesi Teknik Eğitim Fakültesi olarak az da olsa bazı kurumlardan yardım almaktayız. Bu yardımların daha da artacağını umuyoruz.     

-   Mesleki Eğitim Merkezlerinde; çırak, kalfa, usta yetişmektedir.

-   Matbaa Meslek Liselerinde; Endüstrinin ihtiyaç duyduğu ara elemanlar yetişmektedir,

-   Meslek Yüksek Okullarında; Matbaa Teknikerleri yetişmektedir,

-         Teknik Eğitim Fakültelerinde; matbaacılık eğitim kurumları için teknik öğretmenler yetişmektedir. Mezun Teknik Öğretmenlerin ancak %15 i öğretmen olarak görev yapmaktadır. Diğerlerinin büyük çoğunluğu bu sektörde çalışmaktadır.

-         Fen Bilimleri Enstitüsünde; matbaacılık konusunda bilimsel araştırmalar yapabilecek  eğitimciler yetişmektedir.

Bu eğitim kurumlarındaki çıraklık eğitiminden doktora seviyesine kadar tüm mezunlar, branşları ile ilgili her alanda, en alt seviyeden en üst seviyeye kadar hiç ayırım yapmadan çalışarak yükselmeyi hiç akıllarından çıkarmamalıdırlar. Hiç kimse yapacağı işin üretim aşamalarını iyice görüp öğrenmeden üst kademelerde başarılı olamaz. Lisansüstü eğitim mezunları dahil, o güne kadarki öğrencilik yaşamlarında uygulamanın içine girerek matbaalarda çalışmamışlarsa, yeni iş hayatlarına çıraklık kademesinden başlamaları gerekebilir. Bunun için matbaacılık eğitimi alan tüm öğrenciler, okullardaki teorik derslerini çok iyi takip etmelerinin yanında atelye ve laboratuarlardaki pratik çalışmalara çok önem vermeli, boş zamanlarında da matbaalarda çalışmalıdırlar.

Okullardaki uygulama saatleri, kalabalık öğrenci grupları da göz önüne alınırsa yetersiz kalmaktadır. Okullardaki teknik donanım da matbaacılık sektörünün oldukça gerisindedir. Devletin okullar için yapabildiği yardım çok kısıtlı ve yetersizdir. Bundan dolayı okullarımızdaki teknik donanımların iyileştirilmesi ve güncelleştirilmesi için tüm matbaa kurum ve kuruluşları yardımcı olmalıdır.

Bugüne kadar matbaacılık sektöründeki bazı işletmelerin yetkilileri matbaacılık eğitim kurumlarının sektör ihtiyacı olan nitelikte elemanlar yetiştirmede yeterli olmadığını çeşitli ortamlarda hep söylemektedirler. Yalnızca şikayet etmekle hiçbir sonuca varılmadığı aşikardır. Şikayetler, çözüm önerileri ortaya konularak yapılırsa  güzel ve yapıcıdır.

Matbaacılık artık çok büyük yatırımla gerçekleşebiliyor. Son zamanlarda bilgisayar teknolojisinin matbaacılık alanında da çok yoğun kullanılması ile matbaacılık neredeyse yön değiştirerek çok gelişmiş ve gelişmeye de devam etmektedir. Matbaacılık sektörünün bu gelişmiş matbaa teknolojisini öğrenip uygulayabilecek kendini geliştirmeye açık nitelikli elemanlara her zaman ihtiyacı vardır. Ve gelecekte de olacaktır. Ancak bu yapıda nitelikli elemanlarla matbaacılık sektörü kalkınabilir ve ihracata yönelik baskıları daha da artır.             Matbaacılık mesleğini yapmayı düşünüp, matbaacılık eğitim kurumlarında okuyan 4000 öğrenci vardır. Okul, sanayi ve matbaacılığın tüm kurum ve kuruluşlarının işbirliği ile bu öğrenciler arasından sektörün ihtiyacı olan  nitelikli elemanlar yetiştirilebilir. Yukarıda da anlatmaya çalıştığım bilgiler ışığında kısaca önerilerim şunlar olabilir.

Matbaacılık sektörünün nitelikli eleman sorununun çözümüne yönelik önerilerim

-         Matbaacılık eğitimi gören öğrenciler çok çalışmalı, araştırmacı olmalı ve mesleğin her kademesinde okul ve sanayide çalışarak kendilerini geliştirmeli.

-         Mezunlar işyerlerinde çalışarak üst kademelere yükselmeyi hedeflemelidir. Kendini iyi yetiştirmiş olan mezun en kısa sürede üst kademelere yükselebilir.

-         Eğitim kurumlarında görev yapan öğretmen ve akademisyenler de  gelişen teknolojiyi yakından takip edip kendilerini geliştirmelidir. Sektörün ihtiyaçlarını araştırıp öğrencilerini yönlendirmelidir.

-         Sektör, öğretmen ve akademisyenlerin kendilerini geliştirmeleri için yardımcı olmalıdır.(matbaalarda araştırma imkanı, bilimsel toplantı ve fuarlara davet, yurtdışı fuarlara davet v.b.)

-         Öğrencilere staj imkanı tanınmalı ve iyi yetişmeleri için özen gösterilmelidir.

-         Staj yapan öğrencilerin değerlendirme formları, matbaalardaki yetkili kişiler tarafından gerçeği yansıtacak şekilde özenle doldurulmalıdır. Bu özen öğrencilere çalışma disiplini getirecektir. Stajdan zayıf not alan ve devamsızlık yapanların stajları kabul olmamaktadır.

-         Kendini yetiştirmek ve geliştirmek isteyen matbaacılığa gönül vermiş öğrencilere tüm boş zamanlarında matbaa ve ajanslarda çalışma olanağı tanınmalıdır. Her matbaa 1 – 2 öğrenciye çalışma olanağı tanımış olsa kısa sürede çok iyi sonuçlar alınacağı kanaatindeyim.

-         Çalışkan ve ihtiyacı olan öğrencilerin eğitim giderleri karşılanmalı ve özendirici olarak  burs imkanları yaratılmalıdır. (BASEV bu konuda girişimde bulunmuş ve matbaa sektöründen 100 e yakın burs sözü almıştır. M.Ü. Teknik Eğitim Fakültesi ve Meslek Yüksekokulundan başarılı 21 öğrenci seçilmiş ve bursları bağlanmak üzeredir. Kendilerine teşekkür ediyorum.)

-         Matbaacılık alanındaki tüm kurum ve kuruluşlar yılda bir defa olsun bir araya gelerek sektörün durum değerlendirmesini yapıp sorunların giderilmesine yönelik planlar yapmalıdır.

-         Matbaacılık branşında çalışanların ve iş arayanların CV’lerini gönderebilecekleri bir İnternet sitesi yapılmalıdır. Böylelikle eleman arayanlarla  iş arayanların sorunları da giderilmiş olur. (kendi sitemde bu konuya çözüm bulmaya çalışacağım)

-         Matbaacılıkla ilgili yerli ve yabancı yayınların da bulunduğu, periyodik yayınlara abone olan kütüphane yada kütüphaneler kurulmalıdır.

-         Bilimsel seminer, panel ve sempozyumlar düzenlenerek, matbaa teknolojisindeki gelişim ve yenilikleri araştırma ve öğrenme olanakları yaratılmalıdır. Bu toplantılarda matbaacılığın sorunları da tartışılıp çözüm önerileri geliştirilmelidir.

-         Matbaacılıkla ilgili işletmelere her konuda yardımcı olabilecek bir danışma kurulu oluşturulmalıdır.

-         Çalışanlar için kurum içinde veya başka uygun ortamda hizmet içi eğitimler düzenlenmelidir.

 

 

-         Okullarımızdaki teknik donanımların (bilgisayar, makine vs.) iyileştirilmesi için tüm matbaa kurum ve kuruluşları yardımcı olmalıdır.

 

 

-         Okul – sanayi işbirliği sağlam temellere oturtulup, işlerlik kazanmalıdır.

 

Matbaacılık sektöründeki tüm kişi ve kuruluşlardan bu önerilerimi değerlendirmesini,  eleştiri ve  yeni önerilerini de a-mail ile tarafıma bildirmesini rica ediyorum.   hunal@marmara.edu.tr